Þann 28. janúar 1972 steig söngkonan Carol Feraci á svið í fínni veislu í
Hvíta húsinu og ávarpaði Nixon forseta áður en söngsveit hennar hóf upp
raust sína: „Herra, forseti. Hættu að sprengja fólk, dýr og gróður. Þú
ferð í kirkju á sunnudögum og biður til Jesú Krists. Ef hann væri hér í
kvöld þá myndirðu ekki voga þér að varpa fleiri sprengjum. Guð blessi Berrigan bræður og Daniel Ellsberg.“
Carol Feraci ógnaði engum og flutti mál sitt á yfirvegaðan máta með
borða í hönd með áletruninni „Stöðvið drápin“. Hún nýtti tækifærið sem
hún fékk til að koma skilaboðum til forsetans og gaf þeim hundruðum
þúsunda rödd sem féllu í loftárusum forsetans í Kambódíu.
Viðbrögðin létu ekki á sér standa hjá kristnum íhaldsmönnum sem
studdu hinn gjörspillta Nixon. „Það ætti að limlesta hana“, sagði
eiginkona dómsmálaráðherrans, þess sem síðar var dæmdur til
fangelsisvistar fyrir aðild sína að Watergate málinu. Og predikarinn
Billy Graham, sá sem fordæmdi samkynhneigða, kvartaði undan dónaskap
söngkonunnar.
Hér á landi nýtti hópur fólks tækifærið sem því gafst á Austurvelli
þann 17. júní til að koma skilaboðum á framfæri við forsætisráðherra. Og
hið kristilega íhald hóf upp sinn umvöndunartón.
Mótmælin þóttu ósmekkleg, svívirða og hneykslanleg og talað var um
fjandmenn þjóðarinnar. Í þeirra huga átti tilgerðin að trompa
tjáningarfrelsið og hátíðleikinn stjórnarskrárbundin mannréttindi, rétt
eins og í Hvíta húsinu 28. janúar 1972.
Við eigum öll okkar rétt sem gerir okkur kleift að gera réttmætar
kröfur til annarra, t.d. eigum við rétt á friðsömu einkalífi og við
eigum rétt á því að heimilið sé okkar griðarstaður. En við getum ekki
ætlast til þess að á Austurvöll þann 17. júní milli kl. 11 og 12 komi
bara fólk sem vill veifa fána eða sýna ríkinu hollustu sína.
Forræðishyggja, jafnt hátíðleg sem hversdagsleg, er engum holl. Auðvitað
hefðu mótmælendur á Austurvelli mátt þagna undir söng stúlknakórsins og
ljóðaflutningi fjallkonunnar, en þeim reyndist víst erfitt að fylgjast
með framvindu dagskrárinnar í afgirtu hátíðarrými ríkisins.
Þótt hér tali enginn um loftárásir nema forsætisráðherra sjálfur þá
eru nægar ástæður til að nýta tækifærið sem fólk fær á 17. júní til að
færa einangruðum forsætisráðherra skilaboð. Hér sniðganga ráðherrar
þingið í mótun utanríksstefnu, eignum ríkisins er komið til vina og
ættingja, ráðherrar neita að svara spurningum fjölmiðla, færa á
ráðherrum aukið vald til að skipa dómara og einkavæða fjármálastofnanir,
pólitískt skipað fólk í ráðuneytum er dæmt fyrir gagnaleka og
innherjasvik, verkfallsrétturinn er tekinn af fjölda fólks, bankarnir
okra á almenningi með verðtryggingu, bankabónusar eiga að hækka, mörgum
langskólamenntuðum dugar ekki ævin til að greiða af námslánum,
húsnæðisverð er í engu samræmi við tekjur fjölda fólks og iðnaðarhúsnæði
er orðið húsaskjól margra, rannsókn á hugsanlegum lögbrotum við
einkavæðingu bankanna er svæfð, einkavæðing skekur heilbrigðiskerfið,
fjármálaráðherra segir það forgangsmál að lækka skatta á stóriðju og
gjöld á útgerðina eru lækkuð á sama tíma og matarskattur er hækkaður,
rannsóknarblaðamennska er stöðvuð með því að kaupa fjölmiðla sem hana
stunda, tekjuhæstu 20% þjóðarinnar fá um 56% allra launa og 2%
fjölskyldna í landinu eiga nær helming allra skuldlausra eigna.
Kæru mótmælendur, takk fyrir að minna okkur á mikilvægi
tjáningarfrelsisins og gefa réttlætinu rödd. Og takk fyrir að láta
vafasaman söguskilning og bjagaða samfélagssýn forsætisráðherra ekki
yfirgnæfa lýðveldishátíð okkar allra.